Πολύδρομο:Πρόγραμμα Διάλογος

ΣΧΟΛΕΙΟ & ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ: ΧΑΜΕΝΟΙ ΣΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ;

Στην Ελλάδα, παρά τον μεγάλο αριθμό μη ελληνόφωνων μαθητών/τριων και οικογενειών υπάρχει ένα κενό στην επικοινωνία σχολείου και οικογενειών μεταναστευτικής καταγωγής τόσο στο επίπεδο της ενημέρωσης (π.χ. πρακτικά θέματα, λειτουργία σχολείου κ.ά.) όσο και στο επίπεδο της συμμετοχής των οικογενειών στην εκπαίδευση των παιδιών τους (Eurydice, 2009 ; Ινστιτούτο Παιδείας Ομογενών και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, 2008 ; Παπαπροκοπίου & Καμμένου, 2009 ). Η έλλειψη επικοινωνίας λόγω γλωσσικών διαφορών δημιουργεί, όπως είναι λογικό, σημαντικά προβλήματα σε όλους τους εμπλεκόμενους: παιδιά, οικογένειες και εκπαιδευτικούς.

Οι γονείς με περιορισμένη γνώση της ελληνικής γλώσσας, εκτός από τα πρακτικά προβλήματα που τους δημιουργεί η έλλειψη σημαντικών πληροφοριών που αφορούν την εκπαίδευση των παιδιών τους, βιώνουν την κατάσταση αυτή ως έλλειψη σεβασμού και αδιαφορίας από την πλευρά των εκπαιδευτικών και γενικότερα του εκπαιδευτικού συστήματος. Από τη δική τους πλευρά, οι εκπαιδευτικοί, μην έχοντας τη δυνατότητα να προσεγγίσουν ουσιαστικά την ομάδα αυτή των γονέων, σύντομα περνάνε σε μια επιφανειακού τύπου επικοινωνία (Χατζηδάκη, 2007 ). Τα ίδια τα παιδιά, αντιλαμβάνονται τα δυο περιβάλλοντα ως ασύνδετα μεταξύ τους κι έτσι χάνεται η απαραίτητη συνέχεια στη μάθηση για την οποία μιλάνε εδώ και χρόνια ερευνητές από τον χώρο της ψυχολογίας και της παιδαγωγικής. Με άλλα λόγια, με την έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ εκπαιδευτικών και γονέων, ακόμα και για στοιχειώδη θέματα, χάνονται πολύτιμες μαθησιακές ευκαιρίες για το παιδί. Αν μιλάμε για ένα εκπαιδευτικό σύστημα που στόχο του έχει να προωθήσει την κοινωνική ισότητακαι να αμβλύνει τις διαφορές στα εκπαιδευτικά αποτελέσματα, τότε η κατάσταση αυτή πρέπει να αλλάξει. Αυτό είναι εφικτό, ιδιαίτερα σήμερα που έχει αποδειχθεί ότι, αν το σχολείο ενθαρρύνει και διευκολύνει τη συμμετοχή της οικογένειας στην εκπαίδευση των παιδιών, τότε αυτά βγαίνουν κερδισμένα ανεξάρτητα από το μορφωτικό και το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο της οικογένειάς τους (Harvard Family Project, 2009 ).

Ακολουθώντας το παράδειγμα χωρών (βλ. ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία κ.ά.) που έχουν μακρόχρονη εμπειρία στην ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ σχολείου και οικογενειών από διάφορα γλωσσικά και πολιτισμικά περιβάλλοντα, το πρόγραμμα «Διάλογος» ανέλαβε τη δημιουργία ενημερωτικού και επιμορφωτικού υλικού για γονείς με περιορισμένη γνώση της ελληνικής γλώσσας, οι οποίοι έχουν παιδιά που φοιτούν σε νηπιαγωγεία και τις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου. Το υλικό αυτό καλύπτει δυο άξονες:

1) Την ενημέρωση των γονέων σε πρακτικά θέματα που αφορούν το σχολείο και το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα γενικότερα (π.χ. πρόγραμμα σπουδών, λειτουργία-δραστηριότητες σχολείου, υποχρεώσεις μαθητών-γονέων κ.ά.).
2) Την επιμόρφωση των γονέων σε παιδαγωγικά θέματα (π.χ. διγλωσσία, μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο σχολείο, διαχείριση συμπεριφοράς, το σπίτι ως μαθησιακό περιβάλλον κ.ά.).

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ & ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Η επιλογή των θεμάτων του υλικού έγινε με βάση τις ανάγκες εκπαιδευτικών και γονέων, ελληνόφωνων και μη, έτσι όπως αυτές καταγράφηκαν μέσα από ερωτηματολόγια, και εστιασμένες συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν στην αρχή του προγράμματος από την Επιστημονική Επιτροπή. Στη συνέχεια, δημιουργήθηκαν τρεις ευρύτερες κατηγορίες:

• «Δραστηριότητες για γονείς και παιδιά»
• «Μαθαίνω για το παιδί»
• «Ενημερώνομαι για την εκπαίδευση»

Σε κάθε κατηγορία υπάρχει μια ποικιλία θεμάτων που εξυπηρετεί διάφορους στόχους. Τα κείμενα είναι προϊόν συνεργασίας ομάδας εκπαιδευτικών, ψυχολόγων, γλωσσολόγων και παιδαγωγών της προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Η μετάφραση του υλικού έγινε από μεταφραστές και μεταφράστριες, γηγενείς ομιλητές/τριες των γλωσσών, με εμπειρία σε κείμενα εκπαιδευτικού περιεχομένου.

Το περιεχόμενο των φυλλαδίων είναι το ίδιο σε όλες τις γλώσσες εκτός από αυτό με τον τίτλο «Υποστηρίζοντας την πρόσβαση των μικρών παιδιών στον κόσμο της ανάγνωσης και της γραφής» το οποίο έχει προσαρμοστεί, όπου κρίθηκε απαραίτητο από τη συγγραφέα, στις γλωσσικές ανάγκες των ελληνόφωνων γονέων και μεταναστών/τριών.

Η Επιστημονική Επιτροπή του Πολύδρομου Περισσότερα και τα φυλλάδια τα οποία μποορύν να εκτυπωθούν στην πηγή:http://www.polydromo.gr/index.php/el-gr/research-initiatives/project-dialogos